tại sao người giàu nhưng vẫn tranh mua nhà ở xã hội?

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản góp ý bổ sung một số quy định về chính sách về nhà ở xã hội của Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Trong đó, Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu đã nêu lý do vì lý do gì nhưng vẫn diễn ra hiện trạng người giàu tranh suất mua nhà ở xã hội hoặc có người giàu là chủ sở hữu căn hộ chung cư nhà ở xã hội.

Lỗ hổng trong quản lý đối tượng được mua nhà ở xã hội

Theo ông Châu, nguyên do gây ra thực trạng người giàu tranh suất mua nhà ở xã hội hoặc có người giàu là chủ sở hữu căn hộ chung cư nhà ở xã hội là do các tiêu chí về điều kiện của các đối tượng hưởng chính sách về nhà ở xã hội tưởng chừng rất chặt chẽ, nhưng thực ra là chưa chặt chẽ và chưa sát với thực tế đời sống khiến người mua “lách luật”.

Theo quy định, đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội “phải chưa được hưởng chính sách hỗ trợ dưới mọi hiện tượng tại nơi ở và nơi làm việc”. tuy thế, chuẩn mực này rất khó kiểm tra trong không ít năm qua, nhất là đối với người thay vì đổi nơi làm việc nhiều lần, do chỉ quy định kiểm tra tiêu chí này tại nơi ở và nơi làm việc.

Theo HoREA, nguồn gốc dẫn đến thực trạng người giàu tranh suất mua nhà ở xã hội là do các tiêu chí để được mua nhà ở xã hội chưa chặt chẽ khiến người mua “lách luật”.

Hiệp hội kỳ vọng trong khoảng time tới, sau lúc thực hiện hoàn thiện Đề án 06 “cải cách và phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và chuẩn xác điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030” thì mới kiểm tra được điều kiện đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội “phải chưa được hưởng chính sách hỗ trợ dưới mọi bề ngoài tại nơi ở và nơi làm việc”.

Hơn nữa, luật quy định đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội phải chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà tối thiểu.

Điều này dẫn đến kẽ hở trong việc nhờ người thân đứng tên sở hữu nhà. bởi thế, người mua có thể chứng minh được mình chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc có nhà ở, nhưng ở chật.

Tiêu chí về điều kiện lương bổng là nguyên nhân chủ yếu

Một nguyên nhân khác theo HoREA đến từ tiêu chí điều kiện về lương của đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội. Luật chuẩn mực đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội phải thuộc diện không hẳn nộp thuế lương bổng đối với các khoản lương từ nhà tiền công, tiền lương bổng theo quy tắc của pháp luật về thuế lương cá nhân.

“chuẩn mực này có các lỗ hổng và cũng là nguyên nhân chủ yếu đưa đến tình trạng người giàu tranh suất mua nhà ở xã hội hoặc có người giàu ở trong các chung cư nhà ở xã hội vừa qua”, ông Châu cho biết.

Theo HoREA, trên thực tế, nhiều người làm thêm nghề tay trái nhưng gây ra lương cao hơn, thậm chí cao hơn nhiều lần so với nghề tay phải thể hiện trên bảng tiền lương bổng bổng, tiền công chính thức. Do đó, người này vẫn hội đủ điều kiện về lương (không thuộc diện nộp thuế lương cá nhân) để được mua, thuê mua nhà ở xã hội.

“Bởi lẽ, Luật Nhà ở chỉ chuẩn mực đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội phải thuộc diện chưa phải nộp thuế lương bổng đối với các khoản lương bổng từ nhà tiền công, tiền lương bổng, mà không tính các khoản lương bổng khác không hẳn là tiền công, tiền lương”, chủ tịch HoREA nhấn mạnh.

không dừng lại ở đó, Luật Thuế lương bổng cá nhân cho phép miễn thuế lương bổng cá nhân đối với 16 trường hợp, trong đó miễn thuế lương cá nhân đối với các trường hợp có lương từ lãi tiền gửi tại các tổ chức tín dụng và lương từ kiều hối.

Theo Hiệp hội, đối với khoản lương từ tiền gửi tiết kiệm của người về hưu, già yếu, mất sức lao động, hoặc số tiền kiều hối có giá trị không lớn để cải thiện cuộc sống thì chuẩn mực miễn thuế lương cá nhân là rất cụ thể và nhân văn. Nhưng quy định này sẽ không còn hợp lý khi cho miễn, không đánh thuế lương bổng cá nhân đối với các khoản lương rất lớn từ lãi tiền gửi tiết kiệm hoặc từ kiều hối.

Ông Lê Hoàng Châu lấy ví dụ, ông A gửi tiết kiệm 50 tỷ đồng kỳ hạn 13 tháng với lãi suất tiết kiệm 9%/năm nên cuối năm được nhận lãi tiền gửi 4,5 tỷ đồng hay ông B vừa nhận được khoản kiều hối 100.000 USD tương đương 2,4 tỷ đồng. Căn cứ quy định tại khoản 7 và khoản 8 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân thì 2 người này đều được miễn thuế thu nhập cá nhân.

Nếu ông A và ông B chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình mà lại có lòng tham thì ông A và ông B sẽ hội đủ điều kiện chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình và không thuộc diện không hẳn nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ nhà tiền công, tiền lương.

trong lúc đó, thu nhập từ lãi tiền gửi và kiều hối cũng không phải là các khoản thu nhập từ nhà tiền công, tiền lương, nên hai người được công nhận là đối tượng hưởng chính sách về nhà ở xã hội, được mua, thuê mua nhà ở xã hội.

chính vì vậy, HoREA cho rằng rất cần thiết sửa đổi các điều luật chưa phù hợp để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật. Chỉ đến khi thực hiện đã đi vào hoạt động Đề án 06 thì lúc đó việc xác nhận điều kiện về nhà ở và điều kiện về thu nhập mới chính xác.