ích lợi từ chi tiêu cơ sở hạ tầng: Phần thưởng sẽ không chia đều giữa các nhà thầu?

công ty Chứng khoán KIS cho rằng, trong GĐ ngắn và trung hạn, các dự án hạ tầng cơ sở sẽ mang đến ích lợi cho các nhà thầu và nhà đáp ứng chất liệu trong GĐ xây.

cùng với đó, nhà ở xã hội cũng là một mũi nhọn trong đầu tư công. Hơn nữa, chính quyền địa phương đang đẩy manh đầu tư vào các dự án đường cao tốc như đường vành đai 3 TP.HCM, đường vành đai 4 Hà Nội, Biên Hòa-Vũng Tàu…Các dự án hạ tầng cơ sở trên cả nước được kỳ vọng sẽ động lực tăng trưởng và vực dậy nền kinh tế hậu COVID-19.

Trong báo cáo mới phát hành, công ty Chứng khoán KIS cho rằng, trong GĐ ngắn và trung hạn, các dự án cơ sở hạ tầng sẽ mang lại ích lợi cho các nhà thầu và nhà đáp ứng nguyên liệu trong giai đoạn xây. Theo đó, các dự án sẽ cần một lượng lớn cát, đá và nhựa đường suốt trong quãng giai đoạn xây

Chứng khoán KIS đánh giá tích cực đối với cổ phiếu của ngành đá, cụ thể là doanh nghiệp Cổ phần Hoá An (mã: DHA) và doanh nghiệp Cổ phần xây dựng và Sản xuất nguyên liệu xây Biên Hòa (mã: VLB), đồng thời đưa Tổng công ty Hóa dầu Petrolimex (mã: PLC) vào danh sách theo dõi với tư cách là nhà cung cấp nhựa đường.

Đối với nhà thầu thi công, KIS khuyến nghị Mua HHV của công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo HHV và CTD của cty Cổ phần Xây dựng Coteccons vì là đối tượng hưởng lợi trực tiếp và gián tiếp từ các chính sách chi tiêu công trong trung và dài hạn. Đồng thời trong dài hạn, KIS dự báo Bất động sản và logistics cũng sẽ được hưởng lợi đáng kể Sau thời điểm các dự án hạ tầng được đã đi vào hoạt động.

Dù vậy, KIS cho rằng phần thưởng sẽ không chia đều giữa các nhà thầu. Rủi ro cho những nhà thầu là khác nhau tuỳ thuộc vào các dự án.

Theo KIS, tốc độ giải phóng mặt bằng (GPMB) chậm, chất liệu khan hiếm là những thách thức cho những nhà thầu lúc tham dự các dự án. Chính phủ trả tiền cho các nhà thầu sau khi đã đi vào hoạt động từng phân đoạn. Việc chậm thanh toán đòi hỏi phải có thêm vốn lưu động, và thường được xử lý bằng cách đi vay hoặc phát hành cổ phiếu. Thời gian ngưng lại càng lâu thì tỷ suất lợi nhuận gộp của dự án càng thấp, vì cần phải trả chi phí cố định. Các nhà thầu lớn ngần ngại tham dự đấu thầu các dự án cơ sở hạ tầng do giá chất liệu xây dựng, nhiên liệu, nhân công và hậu cần đều theo định mức cũ.

KIS chỉ ra rằng, đoạn Diễm Châu – Bãi Vọt của CTBN1 là một ví dụ điển hình, trong đó sự thiếu linh hoạt trong hợp đồng và chi phí vật liệu đắt đã dẫn đến chi phí tăng 15-20%, khiến nhà thầu thiệt hại 2 tỷ đồng cho mỗi ngày chậm trễ.

Bên cạnh đó, một số nhà thầu bị ảnh hưởng bởi bất động sản đình trệ và chịu rủi ro thanh toán từ chủ đầu tư. Tập đoàn Hòa Bình (HBC) là nạn nhân điển hình khi HBC không trả được tiền cho thầu phụ.

Với những thách thức nêu trên, KIS cho rằng, nhà thầu phải cần có bảng cân đối kế toán vững chắc và khả năng huy động vốn trong một dự án quy mô lớn bởi vậy.

Theo quan điểm của KIS, dự án Long Thành được Nhà nước quan tâm hơn các dự án đường cao tốc. Đối với các dự án đường cao tốc, mặc dù có một số thách thức nêu trên, đa số các dự án có thể kết thúc đúng hạn nhờ sự hỗ trợ tích cực từ chính phủ.

Với kết quả GPMB chậm trong nửa đầu năm 2023, KIS cho rằng chính phủ sẽ đẩy nhanh tiến độ giải ngân chi tiêu công trong nửa cuối năm 2023 bằng cách thúc giục chính quyền địa phương sớm giải quyết các nút thắt giải ngân. tuy vậy, một số dự án ở phía Nam có thể bị chậm tiến độ do nguồn cung đất san lấp khan hiếm.